بیماری‌های کبد

کبد یک عضو در بدن است که در مقیاس بدن به اندازه یک زمین فوتبال است و در زیر قفسه سینه و سمت راست شکم قرار دارد. کبد برای هضم مواد غذایی و سم‌زدایی در بدن بسیار مهم است. بیماری‌های کبد می‌تواند به ارث برده شود (ژنتیکی) یا اینکه ناشی از عوامل مخلتفی همچون ویروس‌ها، مصرف الکل، چاقی و… باشد. با گذشت زمان، آسیب به کبد که در نتیجه منجر به زخم یا سیروز می‌شود، می‌تواند منجر به نارسایی کبد گردد که این وضعیت سلامت زندگی فرد را به‌شدت تهدید می‌کند.
علائم
علائم و نشانه‌های مشکلات کبد شامل موارد زیر می‌شود:
• پوست و چشم‌ها زرد بنظر می‌رسند (یرقان یا زردی)
• درد شکم و تورم آن
• تورم در ران‌ها و مچ پا
• خارش پوست
• ادرار تیره رنگ
• مدفوع با رنگ روشن یا مشاهده خون در آن
• تهوع یا استفراغ
• بی‌اشتهایی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درصورتی که علائم ذکر شده مداوم بودند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر درد شکمتان بسیار شدید است و مدت زیادی این درد باقی می‌ماند، هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

علل مشکلات کبدی

مشکلات و بیماری‌ کبد دارای علل مختلفی است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
عفونت
انگل‌ها و ویروس‌ها می‌توانند کبد را آلوده کنند، باعث التهاب کبد شوند و درنتیجه عملکرد آن را کاهش دهند. ویروس‌هایی که به کبد آسیب وارد می‌کنند می‌توانند از طریق خون یا مایع منی (ارتباط جنسی)، مواد غذایی، آب آلوده و تماس با فردی که آلوده است به ما منتقل شود. شایع‌ترین عفونت‌های کبدی عبارتند از ویروس‌های هپاتیت که شامل سه نوع هپاتیت می‌شود:
 هپاتیت A
 هپاتیت B
 هپاتیت C
اختلال سیستم ایمنی
بیماری‌هایی هستند که بواسطه اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود و خود سیستم ایمنی به بخش‌های مختلفی حمله می‌کند و می‌تواند بر سلامت کبد نیز تأثیر بگذارد. این بیماری‌ها که به بیماری‌های اختلالات خودایمنی نیز معروف هستند عبارتند از:
 هپاتیت اتوایمیون
 سیروز صفراوی اولیه
 کلانژیت اسکلروئیدی اولیه (التهاب مجاری صفراوی)
ژنتیک
یک ژن غیرطبیعی که از هریک یا هردو والدین به شما به ارث می‌رسد، می‌تواند باعث ایجاد مواد مختلفی در کبد می‌شود که باعث آسیب رسیدن به این عضو می‌شود. از بیماری‌های ژنتیکی کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
 هموکروماتوز
 هیپروکسالوری و اگزالوز
 بیماری ویلسون
 کمبود آنتی‌تیپسین آلفا۱
سرطان و تومور
از جمله مواردی که می‌تواند منجر به بیماری‌های کبد شود، ایجاد تومور و ابتلا به سرطان است که در زیر به این موارد اشاره می‌کنیم:
 سرطان کبد
 سرطان مجاری صفراوی
 آدنوم (تومور خوش‌خیم) کبدی
سایر علل بیماری کبدی
درکنار توام مواردی که گفته شد، علل دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث آسیب به کبد شوند؛ سوء مصرف الکل و تجمع چربی‌ها در کبد (چربی غیر الکلی) از جمله شایع‌ترین این موارد هستند.
عواملی که افراد را به بیماری‌های کبدی تهدید می‌کند
برخی از عواملی که خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
 مصرف بیش از حد الکل
 تزریق مواد مخدر با استفاده از سرنگ مشترک
 خالکوبی (تتو)
 قرار گرفتن در معرض خون و مایعات بدن افراد مبتلا
 قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سموم خاص
 دیابت
 چاقی
عوارض جانبی
باتوجه به اینکه کبد یکی از مهمترین اعضای بدن هر فرد است، عوارض جانبی ناشی از مشکلات و بیماری‌های کبد می‌توانند باعث خطرهای دیگری در بدن شوند.
جلوگیری و پیشگری از ابتلا به نارسایی‌های کبدی
برای پیشگیری از ابتلا به مشکلات و بیماری‌های کبدی موارد زیر را رعایت کنید:
از مصرف الکل خودداری کنید: مصرف الکل بجز مشکلاتی که در کبد ایجاد می‌کند باعث آسیب‌های دیگری نیز می‌شود، برای سلامت ماندن کبد خود سعی کنید از مصرف این ماده خودداری کنید.
از رفتارهای مخاطره‌آمیز دوری کنید: استفاده از سرنگ مشترک، ارتباط جنسی، خالکوبی و… می‌‌تواند باعث انتقال ویروس‌های آسیب رسان به کبد شود.
انجام واکسیناسیون: اگر احساس می‌کنید در محیطی قرار دارید که خطر ابتلا به هپاتیت زیاد است، حتماً با یک پزشک برای دریافت واکسن‌های هپاتیت A و B مشورت کنید.
از داروها آگاهانه استفاده کنید: داروهای تجویزی توسط پزشک و داروهایی که خودتان سرخود مصرف می‌کنید را تنها درصورت نیاز و با دوز مصرفی توصیه شده استفاده کنید. دارو و الکل را مخلوط نکنید. قبل از ترکیب داروها و مکمل‌ها حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
از تماس با خون و مایعات بدن دیگرا اجتناب کنید: ویروس‌های هپاتیت می‌توانند از طریق خون و مایعات بدن فرد مبتلا به راحتی منتقل شوند، پس درصورت مواجه با این افراد بسیار مراقب باشید.
مراقب اسپری‌ها شیمیایی باشید: اطمینان حاصل کنید محیطی که در آن از حشره‌کش‌ها، از بین برنده‌های قارچ، رنگ‌ها و سایر مواد شیمیایی سمی به‌خوبی تهویه شوند. درصورت استفاده از این مواد حتماً از دستورالعمل تولید کننده تبعیت کنید.
از پوست خود محافظت کنید: هنگام استفاده از مواد شیمیایی و حشره‌کش‌ها از دستکش استفاده کنید، لباس آستین بلند، کلاه و ماسک استفاده کنید.
وزن خود را در شرایط ایده‌آل حفظ کنید: چاقی می‌تواند بیماری کبدی چربی غیرالکلی ایجاد کند.